ΔΙΑΤΡΟΦΗ 0-6 ΜΗΝΩΝ

May 22, 2021 by varanaki

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Στρατηγική για τη Διατροφή του Βρέφους και του Μικρού Παιδιού (2003), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η UNICEF συνιστούν τον αποκλειστικό μητρικό θηλασμό για τους έξι πρώτους μήνες της ζωής του βρέφους. Μετά την περίοδο αυτή, και προκειμένου να καλυφθούν οι αυξανόμενες διατροφικές τους ανάγκες, τα βρέφη πρέπει να σιτίζονται με ασφαλή και επαρκή συμπληρωματική τροφή ώστε να μπορέσουν να καλύψουν τις αυξανόμενες διατροφικές τους ανάγκες, ενώ παράλληλα συνεχίζουν τον μητρικό θηλασμό ως τα δύο χρόνια ζωής ή και περισσότερο.

Οδηγίες για θέματα που αφορούν τη διατροφή με μητρικό θηλασμό αναλυτικά δίνονται στο ξεχωριστό κεφάλαιο του μητρικού θηλασμού.

Εδώ θα μιλήσουμε εκτενέστερα για τη σίτιση με τροποποιημένο γάλα αγελάδας.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ τους πρώτους 6 μήνες ζωής το βρέφος τρέφεται μόνο με γάλα. Ο ιδανικός τρόπος διατροφής κατά το χρονικό αυτό διάστημα είναι ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός με τελικό στόχο την καλύτερη δυνατή αύξηση, ανάπτυξη και υγεία του βρέφους. Υπάρχουν, ωστόσο, περιπτώσεις, που οι μητέρες δε μπορούν ή αντενδείκνυται να θηλάσουν ή επιλέγουν να μη θηλάσουν. Ο συνιστώμενος εναλλακτικός/συμπληρωματικός τρόπος διατροφής του βρέφους, όταν ο μητρικός θηλασμός δεν υφίσταται ή δεν επαρκεί, είναι με τροποποιημένο γάλα (φόρμουλα).

Το τροποποιημένο γάλα ονομάζεται έτσι καθώς έχει προκύψει μετά από κατάλληλη επεξεργασία του γάλακτος ώστε να είναι κατάλληλο για το ανώριμο πεπτικό και ουροποιητικό σύστημα του βρέφους. Παράλληλα, οι εταιρίες παραγωγής βρεφικών γαλάτων φροντίζουν ώστε το γάλα αυτό να περιέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (λακτόζη, ορολευκωματίνη, απαραίτητα αμινοξέα και λιπαρά οξέα, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα του μητρικού γάλακτος.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν κατασκευαστεί πολλά είδη τροποποιημένων γαλάτων, τα οποία μάλιστα έχουν διαφορετικές ενδείξεις χορήγησης. Τα τροποποιημένα γάλατα ταξινομούνται με βάση:

τη σύστασή τους. Η ταξινόμηση αυτή βασίζεται σε τρεις παράγοντες: την πυκνότητα του διαλύματος, το είδος των υδατανθράκων και το είδος των πρωτεϊνών που περιέχουν
την ηλικία χορήγησης. Ταξινομούνται ως γάλατα:

πρώτης βρεφικής ηλικίας (0-6 μηνών)
δεύτερης βρεφικής ηλικίας (6-12 μηνών)
τρίτης βρεφικής ηλικίας(>12 μηνών)

Η επιλογή του κατάλληλου τροποποιημένου γάλακτος γίνεται από τον παιδίατρο σε συνεργασία με τους γονείς και βασίζεται στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε βρέφους.

Στο σημείο αυτό τονίζουμε ότι κατά τον 1^ο χρόνο ζωής δεν χορηγούμε στα βρέφη:

φρέσκο αγελαδινό γάλα, καθώς στερείται αναγκαίων για αυτή την ηλικία θρεπτικών συστατικών, ενώ μπορεί να προκαλέσει μικροαιμορραγία στο ανώριμο πεπτικό σύστημα του βρέφους, να επιβαρύνει τη λειτουργία των νεφρών ή να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις.
γάλα αγελάδας σε μορφή εβαπορέ, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για αγελαδινό γάλα, η χορήγηση του οποίου αντενδείκνυται για τους παραπάνω λόγους.
γάλα με χαμηλά ή καθόλου λιπαρά
κατσικίσιο γάλα.
γάλα στο οποίο έχει προστεθεί ζάχαρη.

Ποια είδη τροποποιημένου γάλακτος υπάρχουν;

– Τροποποιημένο γάλα αγελάδας για τελειόμηνα υγιή βρέφη

Τα τροποποιημένα γάλατα που χορηγούνται στα περισσότερα υγιή τελειόμηνα βρέφη, παράγονται με βάση το γάλα αγελάδας, που έχει υποστεί τροποποίηση ώστε να πλησιάζει τη σύσταση του μητρικού. Τα γάλατα αυτά περιέχουν πρωτεΐνες αγελαδινού γάλακτος και υδατάνθρακες (κυρίως λακτόζη), φυτικά έλαια, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Χωρίζονται σε γάλατα 1^ης και 2^ης βρεφικής ηλικίας. Τα γάλατα 1^ης βρεφικής ηλικίας (ή αλλιώς 1^ου εξαμήνου) διαφέρουν από το αγελαδινό γάλα στα παρακάτω:

Περιέχουν λιγότερη συνολική πρωτεϊνη από το αγελαδινό γάλα (1,5 gr/dl σε αντίθεση με 3,5 gr/dl στο αγελαδινό γάλα), ενώ η αναλογία πρωτεϊνών του ορού του γάλακτος σε σχέση με τις καζεϊνες είναι αυξημένη. Έτσι το τροποποιημένο γάλα γίνεται πιο εύπεπτο και καλύτερα αφομοιώσιμο από το ανώριμο πεπτικό και ουροποιητικό σύστημα του βρέφους.
Περιέχουν προσθήκη αμινοξέων, νουκλεοτιδιών, υδατανθράκων (κυρίως λακτόζης), βιταμινών και σιδήρου.
Περιέχουν μικρότερη ποσότητα νατρίου.

Στο εμπόριο κυκλοφορούν τροποποιημένα γάλατα που είναι εμπλουτισμένα με άλλα πρόσθετα συστατικά, όπως πολυακόρεστα λιπαρά οξέα μακράς αλύσου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των οφθαλμών και του εγκεφάλου. Επίσης πολλά γάλατα περιέχουν προσθήκη νουκλεοτιδίων, προβιοτικών και πρεβιοτικών.

Το τροποποιημένο γάλα δεύτερης βρεφικής ηλικίας (6-12 μηνών) περιέχει περισσότερη καζεΐνη σε σχέση με αυτό της πρώτης βρεφικής ηλικίας, έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο, πρωτεΐνες και σε άλλα θρεπτικά συστατικά και δεν πρέπει να χορηγείται σε βρέφη μικρότερα των 6 μηνών.

Τέλος, το τροποποιημένο γάλα 3^ης βρεφικής ηλικίας (>12 μηνών) είναι βασισμένο στο γάλα αγελάδας που έχει εμπλουτισθεί με σίδηρο, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, ψευδάργυρο και μερικά με ενίοτε με ασβέστιο και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα μακράς αλύσου.

*Να σημειωθεί ότι όλα τα τροποποιημένα γάλατα αγελάδας έχουν παρόμοια βασική σύσταση και γι’ αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά το ένα αντί του άλλου.

– Τροποποιημένο γάλα για πρόωρα βρέφη – εμπλουτισμένο τροποποιημένο γάλα

Πρόκειται για ειδικά σχεδιασμένη φόρμουλα ώστε να καλύπτονται οι μεγαλύτερες ενεργειακές ανάγκες των πρόωρων σε σχέση με τα τελειόμηνα βρέφη (αυξημένες ανάγκες σε πρωτεΐνη, ασβέστιο, μαγνήσιο και φωσφόρο).Τα γάλατα αυτά ικανοποιούν τις αυξημένες ανάγκες του πρόωρου νεογνού για γρήγορη αύξηση(catch-up growth). Χορηγούνται με βάση το βάρος του νεογνού και την ηλικία κύησης και διακόπτονται σε χρόνο που εξαρτάται από την αύξηση του βρέφους.

Υποαλλεργικά γάλατα

Στα υποαλλεργικά γάλατα έχει γίνει επεξεργασία της πρωτεϊνης στην οποία οφείλεται η πρόκληση αλλεργίας στο αγελαδινό γάλα. Υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες υποαλλεργικών γαλάτων που διαφέρουν ως προς το βαθμό επεξεργασίας της υπεύθυνης για την αλλεργία πρωτεΐνης. Διαφέρουν επίσης οι ενδείξεις χορήγησης της κάθε κατηγορίας γάλακτος. Οι κατηγορίες είναι:

Τα γάλατα με μερικώς υδρολυμένες πρωτεϊνες (τα λεγόμενα και “HA”). Χορηγούνται αμέσως μετά τη γέννηση σε βρέφη υψηλού κινδύνου (δηλαδή με οικογενειακό ιστορικό σοβαρής αλλεργίας) με στόχο την πρόληψη αλλεργίας στην πρωτεϊνη του γάλακτος. Τα γάλατα αυτά ΔΕΝ πρέπει να χρησιμοποιούνται σε βρέφη με διαπιστωμένη αλλεργία στην πρωτεϊνη του γάλακτος καθώς περιέχουν πεπτίδια μακράς αλύσου που είναι επίσης αλλεργιογόνα.
Τα γάλατα με εκτενώς υδρολυμένες πρωτεϊνες. Tα γάλατα αυτά είναι ανεκτά στο 90% τουλάχιστον των ατόμων με αποδεδειγμένη αλλεργία στο γάλα αγελάδος. Η πρωτεϊνη του γάλακτος έχει υποστεί εκτεταμένη υδρόλυση που το καθιστά λιγότερο αλλεργιογόνο, προσδίδοντάς του όμως χειρότερη γεύση. Τα συγκεκριμένα γάλατα συνήθως δεν περιέχουν λακτόζη αλλά μαλτοδεξτρίνες, άμυλο πατάτας, άμυλο αραβοσίτου σε διαφορετικές συγκεντρώσεις. Τα λιπίδια που περιέχουν αποτελούν μείγμα λιπιδίων μεσαίας (MCT) και μακράς αλύσου (LCT). Τα γάλατα αυτά χορηγούνται σε βρέφη με:
- αλλεργία στο γάλα αγελάδας
- ηωσινοφιλική γαστρεντεροπάθεια
- σύνδρομα δυσαπορρόφησης
Τα γάλατα που περιέχουν μόνο αμινοξέα, τις βασικές δομικές μονάδες από τις οποίες σχηματίζονται οι πρωτεΐνες. Τα γάλατα αυτά αποκαλούνται και «στοιχειακά». Έχουν ένδειξη σε βαριά αλλεργία στην πρωτεϊνη του γάλακτος, όπου το βρέφος δεν ανταποκρίνεται στο γάλα εκτεταμένης υδρόλυσης και σε άλλες σπανιότερες καταστάσεις που συνοδεύονται από βλάβες στο έντερο.

Γάλατα χωρίς λακτόζη (Lactose free – FL)
Τα γάλατα αυτά στερούνται λακτόζης που είναι ο βασικός υδατάνθρακας στο τροποποιημένο γάλα αγελάδας. Στη θέση της περιέχουν γλυκόζη ή πολυμερή αυτής, μαλτοδεξτρίνες ή αμυλοσιρόπιο. Κατά τα άλλα, η σύστασή τους δεν διαφέρει σε σχέση με τα βρεφικά γάλατα 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας. Χρησιμοποιούνται σε βρέφη:

με συγγενή ανεπάρκεια λακτάσης (μια σπάνια σχετικά κατάσταση στην οποία λείπει το ένζυμο που μεταβολίζει τη λακτόζη)
μετά από φλεγμονή του εντέρου (πχ ακόμα και σε μια απλή γαστρεντερίτιδα), όπου παρατηρείται παροδική ανεπάρκεια λακτάσης. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις το γάλα αυτό χορηγείται για διάστημα 3-4 εβδομάδων. Αποφεύγεται η χρήση του για μεγάλο διάστημα καθώς η λακτόζη συμβάλει στην απορρόφηση του ασβεστίου.

Αντιαναγωγικά γάλατα (Anti Reflux – AR)

Πρόκειται για γάλατα με ειδική σύσταση ώστε να περιορίσουν το φαινόμενο της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί προς τον οισοφάγο και μπορεί να φτάσει μέχρι και το στόμα (γουλίτσες, αναγωγές). Χορηγούνται συνήθως σε επίμονες περιπτώσεις παλινδρόμησης με πολλαπλές αναγωγές ή εμέτους που συνοδεύονται από μειωμένη πρόσληψη βάρους ή και έντονη ανησυχία του βρέφους. Τα γάλατα αυτά προέρχονται ουσιαστικά από τροποποιημένο γάλα αγελάδας στο οποίο έχουν προστεθεί πηκτικοί παράγοντες (χαρουπάλευρο ή άμυλο καλαμποκιού) ώστε το γάλα να γίνει πιο παχύρευστο. Ηαπόφαση χορήγησης του συγκεκριμένου γάλακτος πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον παιδίατρο λαμβάνοντας υπόψην και ενδεχόμενες παρενέργειες των συγκεκριμένων γαλάτων (Το χαρουπάλευρο μπορεί να προκαλέσει σε μερικά βρέφη διάρροια, ενώ το άμυλο καλαμποκιού δυσκοιλιότητα).

Γάλα σόγιας

Πρόκειται για τροποποιημένο γάλα με βάση τη σόγια. Χρησιμοποιείται ως ασφαλές υποκατάστατο του γάλατος αγελάδας σε βρέφη που πάσχουν από γαλακτοζαιμία ή εμφανίζουν συγγενή ή επίκτητη ανεπάρκεια λακτάσης. Χρησιμοποιείται, επίσης, στις περιπτώσεις, που οι γονείς επιλέξουν χορτοφαγική δίαιτα για το παιδί τους. Το τροποποιημένο γάλα σόγιας περιέχει πρωτεΐνη σόγιας, φυτικά λιπαρά, σουκρόζη και σιρόπι καλαμποκιού αντί για λακτόζη, ενώ έχει προστεθεί το απαραίτητο αμινοξύ μεθειονίνη λόγω της μειωμένης περιεκτικότητάς της στην πρωτεΐνη της σόγιας.

Να σημειωθεί ότι το τροποποιημένο γάλα σόγιας δεν πρέπει να χορηγείται:

σε πρόωρα βρέφη με βάρος <1.800g
σε βρέφη για την πρόληψη των κολικών ή της αλλεργίας
σε βρέφη με αλλεργία στο γάλα της αγελάδας

Συχνές ερωτήσεις

– Θα δώσω ξένο γάλα στο μωρό μου. Τι εξοπλισμό χρειάζεται να προμηθευτώ;

Για τη σίτιση με τροποποιημένο γάλα χρειάζεται να προμηθευτείτε:

μπουκάλια (μπιμπερό): μπορεί να είναι γυάλινα ή πλαστικά. Τα πλαστικά θα πρέπει να έχουν την ένδειξη BPA free (bisphenol A free) ώστε να είναι ασφαλή. Η ένδειξη αυτή σημαίνει ότι κατά την κατασκευή τους δεν έχει χρησιμοποιηθεί η χημική ουσία δισφαινόλη Α, που έχει απαγορευθεί στα μπιμπερό από το 2011 εξαιτίας της τοξικότητάς της.
Συμβουλή: Καλό είναι να έχετε 4-6 μπουκάλια με αντίστοιχο αριθμό θηλών, ώστε πάντα να υπάρχουν 1-2 αποστειρωμένα και έτοιμα για χρήση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μεταχειρισμένα μπουκάλια, εκτός αν είναι φθαρμένα, έχουν θολώσει ή έχουν γρατζουνιές.
θηλές μπιμπερό: μπορεί να είναι από σιλικόνη ή καουτσούκ. Υπάρχει ποικιλία σχημάτων (απλές θηλές, με βαλβίδα, θηλές που μοιάζουν με τη θηλή της μητέρας).
Συμβουλή: Αλλάζετε τακτικά τις θηλές και μη χρησιμοποιείτε φθαρμένες ή σκισμένες θηλές. Επιλέξτε το κατάλληλο μέγεθος θηλής ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, ελέγχοντας πάντα τη ροή. Αν η τρύπα στη θηλή είναι πολύ μικρή, το μωρό δεν παίρνει αρκετό γάλα και ίσως να κουραστεί κατά τη σίτιση, ενώ αν είναι πολύ μεγάλη, το γάλα θα ρέει πολύ γρήγορα και το μωρό μπορεί να πνίγεται. Μην διαστάσετε να δοκιμάσετε τις θηλές για να βρείτε ποια ταιριάζει στο μωρό σας.
βούρτσα καθαρισμού
Συμβουλή: το μεγαλύτερο μέγεθος χρησιμεύει για τον καθαρισμό του εσωτερικού του μπιμπερό και το μικρότερο για τον καθαρισμό των θηλών.
εξοπλισμός για την αποστείρωση (δείτε παρακάτω)

– Γιατί πρέπει να κάνω αποστείρωση; Μέχρι ποια ηλικία;

Τα μπιμπερό και οι θηλές, πρέπει να αποστειρώνονται μέχρι την ηλικία στην οποία γίνεται η έναρξη στερεών τροφών. Η αποστείρωση βοηθά να προστατεύσουμε το ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα του μικρού βρέφους από μικρόβια που ενδεχομένως κρύβονται στα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για το τάισμά του.

– Ποιές μέθοδοι αποστείρωσης υπάρχουν;

Υπάρχουν 4 μέθοδοι αποστείρωσης:

με βρασμό των σκευών
με χρήση αποστειρωτή βρασμού
με χρήση αποστειρωτή κατάλληλου για φούρνο μικροκυμάτων
με χρήση χημικού αποστειρωτή

– Ποια είναι η διαδικασία της αποστείρωσης;

Τα μπουκάλια και οι θηλές που προορίζονται για αποστείρωση πρέπει πρώτα να καθαριστούν καλά με ζεστό νερό και σαπούνι. Χρησιμοποιείστε την ειδική βούρτσα καθαρισμού και ξεπλύνετε με τρεχούμενο νερό.
Ακολουθεί η αποστείρωση. Αν επιλέξετε την αποστείρωση με:
- βρασμό: χρησιμοποιείστε μια μεγάλη κατσαρόλα με νερό τόσο ώστε να καλύπτει όλα τα αντικείμενα που βράζονται. Σκέπαστε την κατσαρόλα και αφήστε τα σκεύη να βράσουν για τουλάχιστον 10 λεπτά.
- αποστειρωτή βρασμού: τοποθετείστε μπιμπερό και θηλές στις ειδικές υποδοχές του αποστειρωτή και προσθέστε την ποσότητα νερού που απαιτείται με βάση τις οδηγίες χρήσης. Με το βρασμό το νερό αυτό μετατρέπεται σε ατμό και αποστειρώνει τα σκεύη μας.
- αποστειρωτή κατάλληλο για φούρνο μικροκυμάτων: τοποθετείστε μπιμπερό και θηλές στον ειδικό αποστειρωτή με όσο νερό ορίζεται από τις οδηγίες του. Έπειτα βάλτε τον αποστειρωτή στο φούρνο μικροκυμάτων για 10 λεπτά. Προσοχή! Αν επιλέξετε αυτή τη μέθοδο, τα μπιμπερό που χρησιμοποιείτε πρέπει να μπορούν να μπουν στα μικροκύματα.
- χημικό αποστειρωτή: φτιάξτε το διάλυμα με βάση τις οδηγίες που περιλαμβάνονται στο κουτί με τις αποστειρωτικές ταμπλέτες ή το υγρό. Τοποθετείστε τα μπιμπερό (όχι μεταλλικά αντικείμενα) στο διάλυμα και στην επιφάνεια το καπάκι του δοχείου ή ένα πιάτο ώστε τα μπιμπερό να παραμείνουν βυθισμένα στο υγρό. Αφήστε τα στο υγρό για όσο χρόνο αναφέρουν οι οδηγίες. Όταν ο εξοπλισμός αποστειρωθεί μην προσθέτετε νέα αντικείμενα γιατί το διάλυμα θα επιμολυνθεί.

– Πρακτικές συμβουλές σχετικά με την αποστείρωση

Όποια μέθοδο αποστείρωσης και να επιλέξετε, είναι σημαντικό να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του κατασκευαστή.
Ο εξοπλισμός (μπιμπερό, θηλές, πιπίλες) που δεν θα χρησιμοποιηθεί εντός 24 ωρών, πρέπει να αποστειρωθεί ξανά πριν χρησιμοποιηθεί.
Αν επιλέξετε τη μέθοδο του βρασμού βάλτε όλα τα εξαρτήματα σε κατσαρόλα με καπάκι αφού πρώτα βεβαιωθείτε ότι δεν έχει παγιδευτεί αέρας στα μπουκάλια ή στις θηλές όταν αυτά τοποθετούνται στο νερό. Αφού ολοκληρωωθεί ο βρασμός διατηρήστε το καπάκι της κατσαρόλας κλειστό μέχρι να χρειαστείτε τον εξοπλισμό.
Βράστε τις θηλές για 3 λεπτά. Ο επαναλαμβανόμενος βρασμός κάνει συχνά τις θηλές να γίνονται κολλώδεις με αποτέλεσμα την ανάγκη συχνότερης αλλαγής.
Χρησιμοποιείστε λίγες σταγόνες λεμόνι στο νερό που βράζει για να περιορίσετε το σχηματισμό αλάτων στα μπουκάλια και τις θηλές. Αν, παρόλ’ αυτά δημιουργηθούν άλατα μπορείτε να τα απομακρύνετε με τη βούρτσα καθαρισμού ή τρίβοντάς τα με χοντρό αλάτι.
Χρησιμοποιείστε λαβίδα για να βγάλετε τα σκεύη από το βραστό νερό. Μην αγγίζετε τα μπιμπερό από την εσωτερική τους επιφάνειες γιατί αυτή είναι που θα έρθει σε επαφή με το γάλα.
Τοποθετήστε τα σκεύη σε καθαρό ράφι για πιάτα ή σε χαρτί κουζίνας για να στεγνώσουν.
Αφήστε τα μπουκάλια να στεγνώσουν στον αέρα πριν να τα συναρμολογήσετε.
Βάλτε τις θηλές μέσα στα μπουκάλια με τις καλύπτρες από πάνω και βιδώστε τους δακτυλίους.
Αν αφαιρέσετε τα μπιμπερό από το δοχείο αποστείρωσης και δεν έχετε σκοπό να τα χρησιμοποιήσετε άμεσα συναρμολογήστε τα πλήρως και σφραγίστε τα άμεσα, ώστε η αποστείρωση στο εσωτερικό των μπιμπερό να διατηρηθεί. Τοποθετήστε τα έπειτα μέσα στο ψυγείο.
Στον αποστειρωτή, αφήνοντας τα μπιμπερό σκεπασμένα στη συσκευή, μπορούν να παραμένουν αποστειρωμένα για 24 ώρες.

– Πώς προετοιμάζω το γάλα του μωρού; (πρακτικές συμβουλές)

Το γάλα 1^ης (1^ο εξάμηνο) και 2^ης βρεφικής ηλικίας (2^ο εξάμηνο) είναι σε μορφή σκόνης και πρέπει να ανασυσταθεί με νερό ώστε να αποκτήσει υγρή μορφή. Το γάλα σε σκόνη δεν είναι αποστειρωμένο προϊόν. Μπορεί να μολυνθεί από διάφορα μικρόβια τόσο κατά την προετοιμασία όσο και κατά την παρασκευή του. Για το λόγο αυτό πρέπει να τηρούνται ορισμένοι κανόνες υγιεινής. Βήματα για την ασφαλή προετοιμασία του γάλακτος αναφέρονται παρακάτω:

Διαβάστε τις οδηγίες που αναγράφονται στο κουτί σχετικά με την παρασκευής και αποθήκευση του συγκεκριμένουπροϊόντος.
Πριν ξεκινήσετε, καθαρίστε καλά τις επιφάνειες που θα χρησιμοποιηθούν.
Πλύνετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό. Στεγνώστε με καθαρό πανί.
Χρησιμοποιήστε μπουκάλια και θηλές που έχουν πλυθεί σχολαστικά και έπειτα αποστειρωθεί.
Βράστε φρέσκο νερό για 10 λεπτά και αφήστε το να κρυώσει μέχρι να γίνει χλιαρό. Συμβουλή: Ακόμα αν χρησιμοποιήσετε εμφιαλωμένο νερό σε μικρά βρέφη (πριν την εισαγωγή στερεών τροφών) πρέπει να το βράζετε επαρκώς καθώς δεν είναι αποστειρωμένο. Μη χρησιμοποιείτε απιονισμένο ή ξαναβρασμένο νερό.
Πρώτα βάζετε το νερό στο μπουκάλι και ελέγχετε αν η ποσότητα του νερού είναι η επιθυμητή.
Χρησιμοποιήστε τη μεζούρα που υπάρχει στη συσκευασία και γεμίστε τη «κοφτή» με τη σκόνη του γάλατος. Αφαιρέστε την επιπλέον ποσότητα με την επίπεδη άκρη ενός καθαρού μαχαιριού.
Στα περισσότερα γάλατα του εμπορίου η αναλογία διάλυσης είναι: 30 ml νερό με 1 κοφτή μεζούρα γάλα. Σε 60 ml νερό αντιστοιχούν 2 κοφτές μεζούρες γάλα, σε 90 ml νερό 3 κοφτές μεζούρες γάλα κοκ.
Προσοχή! Προσθέστε στο νερό ακριβώς όσες μεζούρες συνιστώνται για να φτιάξετε την ποσότητα γάλατος που επιθυμείτε. Αν χρησιμοποιήσετε περισσότερη σκόνη μπορεί να προκαλέσετε δυσκοιλιότητα και αφυδάτωση στο βρέφος, ενώ η μικρότερη ποσότητα σκόνης στερεί στο βρέφος τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.
Προσαρμόστε τη θηλή στο δακτύλιο, κρατώντας την από την φαρδιά άκρη. Έπειτα βιδώστε την στο μπουκάλι, καλύψτε με το καπάκι και ανακινήστε καλά, έως ότου να διαλυθεί η σκόνη.
Πριν δώσετε το γάλα στο μωρό, ελέγξτε τη θερμοκρασία ρίχνοντας μερικές σταγόνες στο εσωτερικό του καρπού σας. Θα πρέπει να το αισθάνεστε το γάλα ελαφρά ζεστό και όχι καυτό. Αν χρειαστεί να κρυώσετε το γάλα, κρατήστε το μπουκάλι με το καπάκι να καλύπτει τη θηλή, κάτω από κρύο τρεχούμενο νερό. Αν, αντίθετα, το γάλα κρύωσε και το μωρό δεν το δέχεται, μπορείτε να το ζεστάνετε λίγο, τοποθετώντας το μπουκάλι όρθιο σε ζεστό νερό (μπαιν μαρί), φροντίζοντας ο δακτύλιος του μπιμπερό να βρίσκεται πάνω από το χείλος του νερού.
Μη χρησιμοποιείτε το φούρνο μικροκυμάτων για να ζεστάνετε το γάλα, καθώςτο μπουκάλι εξωτερικά μπορεί να είναι κρύο και το γάλα μέσα να είναι καυτό. Πάντα ελέγχετε τη θερμοκρασία.
Μη χρησιμοποιήσετε ξανά έτοιμο γάλα που δε καταναλώθηκε και παρέμεινε σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από 2 ώρες.
Μη χρησιμοποιήσετε ξανά έτοιμο γάλα που δε καταναλώθηκε και παρέμεινε στο ψυγείο, αν έχουν περάσει 24 ώρες.
Μην προσθέτετε στο γάλα ζάχαρη, δημητριακά ή μέλι.

– Για πόση ώρα μπορώ να διατηρήσω το γάλα που έχω φτιάξει;

Αν έχετε προετοιμάσει το γάλα του μωρού (φόρμουλα) μπορείτε να το διατηρήσετε σε θερμοκρασία δωματίου μέχρι και για διάστημα 1 ώρας από την παρασκευή. Αν ένα βρέφος δεν πιεί όλο το γεύμα από το μπουκάλι, το υπόλοιπο πρέπει να πεταχτεί μετά τη 1 ώρα. Γάλα που έχει φτιαχτεί με σκόνη μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο έως και για 24 ώρες.

– Πόσο γάλα πρέπει να πίνει το μωρό μου ανάλογα με την ηλικία του;

Στον παρακάτω πίνακα συνοψίζονται κατά προσέγγιση οι ποσότητες γάλακτος που καταναλώνουν τα βρέφη σιτιζόμενα με φόρμουλα κατά το 1^ο εξάμηνο ζωής.

Ηλικία	Σιτιζόμενα με φόρμουλα	Θηλάζοντα βρέφη
Τελειόμηνο νεογνό	60 ml κάθε 3-4 ώρες	Κατ’ απαίτηση κάθε 2-3 ώρες ή 8-12 φορές ημερησίως
1 μηνός	90-120 ml κάθε 3-4 ώρες	Κατ’ απαίτηση κάθε 2-4 ώρες ή 7-8 φορές ημερησίως
2-4 μηνών	90-180 ml 5-8 φορές ημερησίως	Κατ’ απαίτηση 5-8 φορές ημερησίως
4-6 μηνών	120-180 ml 4-6 φορές ημερησίως	4-6 φορές ημερησίως

Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρία, 2017