Η καλή στοματική υγιεινή είναι τμήμα της συνολικότερης υγείας του παιδιού και πρέπει να αρχίζει νωρίς. Τα πρώτα δόντια του παιδιού, τα «νεογιλά», δίνουν σχήμα στο παιδικό πρόσωπο, προετοιμάζουν το έδαφος για τη μόνιμη οδοντοφυία και συμμετέχουν στη μάσηση και την ομιλία. Τα τερηδονισμένα νεογιλά δόντια οδηγούν συχνότερα σε στοματικά αποστήματα, προβλήματα σίτισης και σωστής ανάπτυξης του λόγου. Επιπλέον, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας στη μόνιμη οδοντοφυΐα.
Το πρώτο νεογιλό δόντι ανατέλλει συνήθως μεταξύ 6ου και 8ου μήνα ζωής, ενώ τα πρώτα μόνιμα δόντια ανατέλλουν στην ηλικία των 6 ετών.
Μπορεί η χρήση πιπίλας ή ο θηλασμός δακτύλου να προκαλέσουν πρόβλημα στα δόντια;
Τα περισσότερα βρέφη χρησιμοποιούν πιπίλα ή τείνουν να βάζουν το δάκτυλο στο στόμα, σε μια προσπάθεια να ηρεμήσουν ή να κοιμηθούν ευκολότερα. Οι συνήθειες αυτές όταν παρατείνονται μπορεί να ευθύνονται για:
- αύξηση της οριζόντιας πρόταξης των δοντιών (τα λεγόμενα «πεταχτά δόντια»)
- χασμοδοντία (κενό ανάμεσα στα δόντια της πάνω και κάτω γνάθου όταν το στόμα είναι κλειστό)
- προέχουσα άνω γνάθο
και γι’ αυτό πρέπει να ενθαρρύνεται η διακοπή τους το αργότερο μέχρι την ηλικία των 3 ετών, ώστε να αποφευχθούν οι μόνιμες ανατομικές βλάβες. Για να συταματήσυν οι συνήθειες αυτές σημαντική είναι η συζήτηση με το παιδί, η ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας και η ανταμοιβή όταν αποφεύγεται η συνήθεια.
Τι είναι η τερηδόνα και τι την προκαλεί;
Η οδοντική τερηδόνα αποτελεί συχνό πρόβλημα στα παιδιά. Πρόκειται για νόσο που οφείλεται σε μικρόβια που ανήκουν στους στρεπτοκόκκους. Τα μικρόβια αυτά διασπούν τα σάκχαρα των τροφών παράγοντας οξέα που καταστρέφουν την αδαμαντίνη των δοντιών. Η μετάδοση των μικροβίων αυτών στο παιδί γίνεται μέσω του σάλιου των γονέων (ιδίως της μητέρας). Άλλοι παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση τερηδόνας είναι η συχνή κατανάλωση απλών σακχάρων, η κακή στοματική υγιεινή και η μη χορήγηση φθορίου. Στα δόντια εμφανίζονται αρχικά λευκές κηλίδες. Στη φάση αυτή αν δε δοθεί προσοχή με συχνό πλύσιμο των δοντιών, καθαρισμό της οδοντικής πλάκας και τοπική χρήση φθορίου καταλήγουν να σχηματίζονται στα δόντια κοιλότητες από την καταστροφή της αδαμαντίνης.
Σε ποια ηλικία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οδοντόκρεμα ή στοματικό διάλυμα;
- Φθοριούχος οδοντόκρεμα
Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρίας για την πρόληψη της τερηδόνας στα παιδιά, φθοριούχος οδοντόκρεμα πρέπει να χρησιμοποιείται για το πλύσιμο των δοντιών δύο φορές την ημέρα από την ανατολή του πρώτου κιόλας δοντιού. Στα παιδιά κάτω των 3 ετών η ποσότητα της οδοντόκρεμας πρέπει να έχει μέγεθος κόκκου ρυζιού, ενώ σε παιδιά 3-6 ετών μέγεθος μπιζελιού. Ορισμένοι προτείνουν, σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 3 ετών, να χρησιμοποιείται οδοντόκρεμα με περιεκτικότητα τουλάχιστον 1000 ppm φθορίου, καθώς οδοντόκρεμες μικρότερης περιεκτικότητας σε φθόριο αποδείχτηκαν αναποτελεσματικές. Τα παιδιά μικρότερα των 6 ετών πρέπει να επιτηρούνται κατά το πλύσιμο των δοντιών και συστήνεται να φτύνουν την οδοντόκρεμα αλλά να μην ξεπλένουν το στόμα τους για να μειωθεί ο κίνδυνος κατάποσης φθορίου.
- Στοματικό διάλυμα με φθόριο:
Συστήνεται σε παιδιά μεγαλύτερα των 6-7 ετών, λόγω αυξημένου κινδύνου κατάποσης του διαλύματος στα μικρότερα παιδιά. Καλό θα είναι να χρησιμοποιούνται υπό την επίβλεψη ενήλικα, ενώ για περίπου μισή ώρα μετά τη χρήση συστήνεται αποφυγή πρόσληψης τροφών και ροφημάτων.
Πρακτικές οδηγίες για τους γονείς
- Φροντίστε τη δική σας στοματική υγιεινή (ειδικά η μητέρα) ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο πρόωρου αποικισμού του βρέφους από στελέχη στρεπτοκόκκου που προκαλούν τερηδόνα.
- Αποφύγετε να μοιράζεστε κουτάλια ή ποτήρια με το παιδί.
- Μην αλείφετε την πιπίλα ή τη θηλή από το μπιμπερό με ζάχαρη ή μέλι.
- Αποφύγετε τη χρήση μπιμπερό με σακχαρούχα υγρά και ειδικά τις νυχτερινές ώρες.
- Φροντίστε η κατανάλωση χυμού να μην ξεπερνά σε ποσότητα:
- τα 120-180 ml/μέρα όταν πρόκειται για βρέφος (<12 μηνών). Επίσης, καλό θα είναι η χορήγηση να γίνεται με ποτηράκι και όχι με μπιμπερό.
- τα 120-160 ml/μέρα για παιδιά ηλικίας 5-6 ετών.
- τα 240-320 ml/μέρα για παιδιά ηλικίας 7-18 ετών.
- Από την ανατολή του πρώτου κιόλας νεογιλού δοντιού μη διστάσετε να χρησιμοποιήσετε φθοριούχο οδοντόκρεμα.
- Το βούρτσισμα συστήνεται να γίνεται 2 φορές την ημέρα, μετά το πρωινό γεύμα και πριν το νυχτερινό ύπνο.
- Επιλέξτε μία μαλακή, κατάλληλη για την ηλικία, οδοντόβουρτσα.
- Διακόψτε τη χρήση μπιμπερό όσο γίνεται νωρίτερα μετά τη συμπλήρωση του ενός έτους ζωής.
- Διακόψτε τη χρήση πιπίλας το αργότερο μέχρι την ηλικία των 3 ετών.
- Μην ξεπλύνετε το στόμα σε παιδιά μικρότερα των 3 ετών και ενθαρρύνετε τα μεγαλύτερα των 3 ετών παιδιά να φτύνουν την οδοντόκρεμα αλλά να μην ξεπλένουν το στόμα τους με νερό.
- Επιβλέψτε τα παιδιά σας κατά το βούρτσισμα των δοντιών τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 6 ετών.
- Αποφύγετε να δίνετε στα παιδιά μεγάλες ποσότητες απλών σακχάρων, αποφύγετε γλυκά όπως καραμέλες και γλειφιτζούρια.
- Προτιμήστε να δίνετε στα παιδιά φρέσκα φρούτα αντί για χυμούς.
- Επισκεφθείτε έναν παιδοδοντίατρο για μια προληπτική παιδιατρική επίσκεψη στην ηλικία των 3 ετών, εφόσον δε χρειαστεί νωρίτερα (με βάση και τις οδηγίες του παιδιάτρου σας).
Τα ατυχήματα με το αυτοκίνητο αποτελούν μια από τις πρώτες αιτίες ατυχήματος στην παιδική ηλικία. Σημαντικό είναι όλοι οι γονείς Διαβάστε περισσότερα
Η έκθεση στον ήλιο όταν γίνεται με προσοχή είναι ευεργετική για την ανάπτυξη των παιδιών. Τα βοηθά να συνθέσουν βιταμίνη Διαβάστε περισσότερα
Το καρότσι εξυπηρετεί τις εξόδους από το σπίτι, ενώ πολλά βρέφη και μικρά νήπια χαλαρώνουν και αποκοιμούνται με την κίνησή Διαβάστε περισσότερα
Τον πρώτο χρόνο ζωής παρατηρείται ταχεία ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων των βρεφών που ανά πάσα στιγμή επιδεικνύουν ικανότητες που έως Διαβάστε περισσότερα